Behandeling van burnout door Psycholoog Utrecht Oost
Wat is burnout?
Burnout wordt door professionals in de geestelijke gezondheidszorg ook wel ongedifferentieerde somatoforme stoornis genoemd. Het wil zeggen dat iemand gedurende langere tijd overbelast is, hetgeen heeft geresulteerd in psychische en lichamelijke klachten. Spanningsklachten die jarenlang blijven bestaan of steeds terugkomen omdat er geen structurele oplossing wordt gevonden voor de disbalans tussen draagkracht en draaglast, kunnen resulteren in een burnout. Burnout bestaat uit drie componenten, namelijk:
- (emotionele) uitputting,
- depersonalisatie en
- je minder bekwaam voelen in je functioneren.
Het centrale kenmerk van een burnout is emotionele uitputting. Iemand met een burnout is zowel geestelijk als lichamelijk uitgeput. Mensen hebben het gevoel ‘opgebrand’ te zijn, dat “de accu leeg is” en hebben geen energie meer om hun werk of andere taken en activiteiten aan te kunnen. Depersonalisatie verwijst naar het gevoel op afstand te staan van je werk en de mensen om je heen, waardoor je je onpersoonlijk, prikkelbaar en cynisch kan gaan voelen en gedragen. Tenslotte heeft verminderde persoonlijke bekwaamheid betrekking op het gevoel dat je minder competent en productief bent. Als je een burnout hebt lukt het je nauwelijks tot niet meer om te functioneren.
Verschil tussen spanning, stress, overbelasting, aanpassingsstoornis, overspannenheid en burnout
Hieronder is beschreven wat de definities en verschillen zijn van/tussen verschillende stress gerelateerde stoornissen, namelijk stress, spanning, druk, overspannen, aanpassingsstoornis en burnout.
Gezonde en ongezonde stress/spanning, druk, overspannenheid, aanpassingsstoornis
Stress betekent: spanning, druk of belasting. Het lichaam reageert op stress met een verhoogde waakzaamheid door onder andere verhoging van de hartslag, aanspannen van spieren en snellere en diepere ademhaling. Een gezonde spanning/stress is goed omdat die je helpt extra alert en geconcentreerd te zijn, zodat je beter kan presteren (bijvoorbeeld de spanning die je voelt vlak voor een presentatie of wedstrijd). Als de spanning te hoog wordt, te lang duurt en onvoldoende kan wegvloeien, dan kan je overbelast raken en kunnen allerlei spanningsklachten (stressklachten) ontstaan zoals: slecht slapen, vermoeidheid, pijn (bijvoorbeeld hoofdpijn, maagpijn, spierpijn in schouders en nek), prikkelbaarheid, je gejaagd voelen, onrust, concentratie- en geheugenproblemen, emotionele labiliteit (bijvoorbeeld snel van slag zijn en in huilen uitbarsten)). De balans tussen draaglast en draagkracht is verstoord door één of meer stress veroorzakende factoren. Dit toestandsbeeld wordt een aanpassingsstoornis genoemd. Ook worden de termen overspannen, overbelast en surmenage gebruikt. Wanneer dit toestand beeld langer dan een half jaar aanhoudt wordt het ook wel burnout genoemd.
Kortom: Gezonde spanning (die kort duurt en een duidelijke reden heeft) helpt je om kortdurend beter te presteren. Als je echter overspannen bent, word je ernstig belemmerd in je functioneren.
Behandeling van burnout door Psycholoog Utrecht Oost
Wij werken (vooral) volgens de principes van de cognitieve gedragstherapie. De behandelingen van een aanpassingsstoornis (overspannen, overwerkt, surmenage) en burnout bestaan deels uit het weer opbouwen van je energie en conditie en deels uit interventies die als doel hebben om de oorzaken van de overspannenheid of burnout te achterhalen en verhelpen. De behandeling van een aanpassingsstoornis of een burnout wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar.