Trauma
Psycholoog Utrecht Oost
Wat is een trauma?
Er is sprake van een psychisch trauma als na een nare, heftige gebeurtenis psychisch letsel wordt opgelopen. Een traumatische reactie bestaat uit hyperarousal, herbeleving (het steeds opnieuw voor je zien van de traumatische ervaring), verdringing, angst en vervlakking. Er ontstaat mogelijk een acute of posttraumatische stressstoornis.
Criteria voor PTSS:
- herbeleving van de traumatische gebeurtenis, bijvoorbeeld door nachtmerries
- vermijding van zaken die in verband staan met het trauma
- verdoving van de algemene responsiviteit
- symptomen van toegenomen spanning of opwinding (zoals concentratieproblemen, slaapproblemen, waakzaamheid, prikkelbaarheid of schrikachtigheid)
- de duur betreft minimaal 1 maand
- het belemmert je in je dagelijks leven
Als de symptomen langer dan 2 dagen, maar korter dan 1 maand duren is er sprake van een acute stressstoornis. Ook zijn er vaak dissociatieve symptomen aanwezig.
Oorzaken van een posttraumatische stressstoornis
Een posttraumatische stress-stoornis is een van de weinige angststoornissen waarvan het begin duidelijk is aan te wijzen. Een schokkende gebeurtenis waarin sprake is van (dreiging) van letsel, bij jezelf of een ander leidt tot extreme angst. Herinneringen aan het trauma of andere gebeurtenissen die daarmee geassocieerd worden, kunnen eenzelfde reactie oproepen. Van daaruit gaat het eigenlijk net als bij andere angststoornissen: iemand wordt “bang voor de angst”, gaat situaties vermijden die hij of zij als bedreigend ervaart, wordt geregeerd door zijn of haar angst.
Het is onduidelijk waarom de ene persoon wel over zo’n heftige gebeurtenissen heen kan komen en de ander niet. Vaak heeft het te maken met de aard van het trauma (de draaglast), maar ook met het welbevinden van de persoon waar het om gaat (de draagkracht).
Hoe vaak komt posttraumatische stresstoornis (PTSS) voor?
80 % van de Nederlanders heeft gedurende zijn of haar leven een of meer traumatische ervaringen gehad – een familielid dat onverwachts overleed, een gewapende overval, een verkrachting, een zware brand of een andere ramp. Bijna 10 % van hen ontwikkelt een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Anders gezegd: zeker 500.000 Nederlanders voldeden ooit aan de diagnose PTSS.
De behandeling van posttraumatische stressstoornis.
Er zijn verschillende behandelmethoden voor handen. Onder andere EMDR, maar ook cognitieve gedragstherapie is bewezen effectief gebleken bij een posttraumatische stresstoornis. Er wordt aandacht besteedt aan stabilisatie. De reconstructie van het verhaal van het trauma wordt geïntegreerd in het levensverhaal waardoor er een rouwproces op gang kan komen. De traumatische ervaringen worden bewerkt waardoor emotionele verwerking (verder) op gang komt. Het is van belang dat er weer een band met het dagelijkse leven (herstel van verbondenheid & gemeenschappelijkheid) komt.